Αντιμετώπιση του Στρες στη Σκλήρυνση Κατά Πλάκας
Η αντιμετώπιση είναι μια γνωστική διαδικασία του ατόμου, μέσω της οποίας γίνεται προσπάθεια να μειωθεί η συστημική ένταση (ή αλλιώς, το στρες) που νιώθει και να επαναφέρει τον ψυχο-νευρο-ενδοκρινικό άξονα στο επίπεδο βάσης του. Κεντρικός άξονας της διαδικασίας αυτής είναι η ομοιόσταση του συστήματος, η οποία στοχεύει στη διατήρηση ενός όσο το δυνατόν πιο σταθερού εσωτερικού περιβάλλοντος.
Η αντιμετώπιση του στρες από ένα άτομο που έχει υιοθετήσει μια μακροχρόνια συνήθεια διέγερσης απαιτεί ισχυρή προσπάθεια αλλαγής με στόχους τη μείωση της γνωστικής διέγερσης του ατόμου (σε γνωστικό επίπεδο), τη συναισθηματική του ρύθμιση (σε συναισθηματικό επίπεδο) και τέλος, την ελάττωση της συμπαθητικής διέγερσης (σε σωματικό επίπεδο).
Ειδικότερα, ο ασθενής που πάσχει από σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ), λόγω των στρεσοπαραγόντων του περιβάλλοντος, αλλά και του τρόπου ερμηνείας αυτών, καθώς και λόγω της μεταβαλλόμενης πορείας της νόσου, βρίσκεται σε συνεχή κατάσταση προσαρμογής. Ως αποτέλεσμα, συχνά αναπτύσσει ένα αυξημένο επίπεδο διέγερσης που διαμορφώνεται ως επίπεδο βάσης και αποτελεί πλέον μέρος της ομοιόστασης του. Ωστόσο, το στρες φαίνεται να παίζει ρόλο στις υποτροπές της νόσου, καθώς επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Επιπρόσθετα, στη ΣΚΠ, κοινά συμπτώματα του στρες (πχ κούραση, μυϊκή τάση) μπορεί να είναι και συμπτώματα της νόσου, επομένως χρειάζεται κατανόηση του προσωπικού τρόπου έκφρασης του στρες, καθώς και διαχωρισμός των συμπτωμάτων του από αυτά της ΣΚΠ, με στόχο να ανακαλύψει ο ασθενής την παρουσία του στρες.
Ανάλογα με τους παράγοντες που προκαλούν στρες στο άτομο, αναπτύσσονται και οι κατάλληλες δεξιότητες, προκειμένου να το αντιμετωπίσει. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων δεξιοτήτων που χρησιμοποιούνται στα πλαίσια της γνωστικοσυμπεριφορικής θεραπείας αποτελούν οι τεχνικές διαχείρισης του χρόνου, οι τεχνικές έκφρασης και διαχείρισης συναισθημάτων, η εκπαίδευση στη διεκδικητική συμπεριφορά, οι τεχνικές επίλυσης προβλημάτων και οι τεχνικές χαλάρωσης. Επιπλέον, σημαντικό ρόλο στην ύπαρξη ή μη του στρες φαίνεται να διαδραματίζουν και σωματικοί παράγοντες, όπως η γυμναστική και η σωμαστική κόπωση.
Νασιοπούλου Γεωργία, MSc
Γνωστική Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια
