Aξιολόγηση και θεραπεία των συμπτωμάτων σε ασθενείς με ΣΚΠ
Αθανασιάδης Στάθης Φυσικοθεραπευτής NDT
Για να είναι αποτελεσματική η φυσικοθεραπευτική αγωγή στη ΣΚΠ χρειάζεται άμεση αλλά και μακροχρόνια παρέμβαση. Οι μακροχρόνιοι στόχοι του φυσικοθεραπευτικού προγράμματος πρέπει να περιλαμβάνουν τρεις βασικούς στόχους:
- Βελτίωση της κατάστασης των νευρολογικών συμπτωμάτων της ΣΚΠ.
- Βελτίωση ή διατήρηση του καλύτερου δυνατού επιπέδου της λειτουργικής ικανότητας των ασθενών.
- Αναστολή ή καθυστέρηση της ανάπτυξης δευτερευουσών επιπλοκών.
Επειδή είναι πιθανόν να προσβληθούν πολλές περιοχές του ΚΝΣ, επιβάλλεται να γίνει μια προσεκτική αξιολόγηση, ώστε να καθοριστεί συγκεκριμένα η έκταση των νευρολογικών και λειτουργικών επιπλοκών.
Οι βασικές πληροφορίες από μια τέτοια αξιολόγηση πρέπει να περιλαμβάνουν στοιχεία από τον ασθενή που αναφέρονται:
- Εύρος κίνησης
- Αισθητηριακή κατάσταση
- Μυϊκό τόνο
- Μυϊκή δύναμη
- Ισορροπία και συνέργεια
- Βάδιση
- Μοντέλα κόπωσης
- Μοντέλα αναπνοής
- Λειτουργική κατάσταση
Παρ’ότι κάθε ασθενής έχει τα ξεχωριστά προβλήματά του οι παρακάτω γενικοί στόχοι είναι κατάλληλοι για ένα θεραπευτικό πρόγραμμα:
- Αύξηση ή διατήρηση του εύρους της κίνησης
- Αναχαίτιση των παθολογικών προτύπων από την σπαστικότητα
- Βελτίωση του ελέγχου των κινήσεων
- Βελτίωση της βάδισης
- Βελτίωση των λειτουργικών δραστηριοτήτων της καθημερινότητας
Για το εύρος της κίνησης:
- Με ασκήσεις διατάσεις
- Εφαρμογή τεχνικών της PNF
Ασκήσεις διατάσεις: Αποτελούν ένα πολύ αποτελεσματικό μέσο για τον χειρισμό της σπαστικότητας.
Οι διατάσεις επίσης:
- πετυχαίνουν ελάττωση της κυκλοφοριακής τάσης
- παρέχουν πρόσθετα αισθητηριακά ερεθίσματα
- βοηθάνε στην επαναρύθμιση των α και γ μυϊκών ατράκτων για την ρύθμιση του τόνου.
Πώς πρέπει να γίνονται για να είναι αποτελεσματικές:
- πρέπει να κρατιέται μέχρι το σημείο που ο ασθενής δεν αισθάνεται δυσανεξία
- χρόνος 1-2 λεπτά
- να επιτρέψουμε στους μυς να επιμηκυνθούν έως την χαλάρωσή τους.
Για την αντιμετώπιση της σπαστικότητας εκτός από την εφαρμογή διατάσεων έχουν εφαρμοσθεί με διαφορετικά αποτελέσματα διάφοροι τρόποι για την αντιμετώπισή της. Αυτοί είναι:
- Κρυοθεραπεία
- Θεραπευτικές ασκήσεις
- Θέσεις
- Τεχνικές (PNF, NDT)
- Αλαντική τοξίνη
Για την μυϊκή αδυναμία , η οποία στην ΣΚΠ είναι αποτέλεσμα απομυελίνωσης της πυραμιδικής οδού, στον σχεδιασμό ενός προγράμματος ενδυνάμωσης πρέπει να παίρνουμε υπόψη μας τρία βασικά στοιχεία:
- Πόσο εκτεταμένη είναι η αδυναμία
- Πόσο χρόνο είναι παρούσα
- Ποια είναι η ειδική αιτιολογία
Τα βασικά στοιχεία ενός προγράμματος ενδυνάμωσης είναι:
- Δυναμώνουμε όσο γίνεται περισσότερο τις μη επηρεασμένες μυϊκές ομάδες
- Σαφέστατη ισορροπία μεταξύ άσκησης-ανάπαυσης
- Αύξηση της ενδυνάμωσης πολύ αργά
- Πριν την ενδυνάμωση πρέπει να προηγείται διάταση
Για την ισορροπία πρέπει να δουλεύουμε από χαμηλό προς ψηλό κέντρο βαρύτητας
- Από στατικές σε δυναμικές δραστηριότητες
- Να μην είναι δύσκολες και προκαλέσουν αύξηση της σπαστικότητας και άρα μείωση της ισορροπίας
- Βελτίωση της ισορροπίας σε λειτουργικές θέσεις
Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων σε ασθενείς με ΣΚΠ είναι διεπιστημονική υπόθεση. Η ομάδα αποκατάστασης πρέπει να αποκτήσει οντότητα και σε σχέση με την συγκρότηση της αλλά και σε σχέση με την ενιαία δράση. Αυτήν την δράση την έχουν ανάγκη οι ασθενείς με ΣΚΠ για να αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί αποφασιστικά τα συμπτώματά της.
